O περίπλοκος κόσμος της γονιμότητας συχνά μας εισάγει σε όρους και έννοιες που αρχικά μπορεί να φαίνονται εκφοβιστικές. Ένας τέτοιος όρος που έχει αποτελέσει αντικείμενο έντονης συζήτησης και έρευνας στους κύκλους της γονιμότητας είναι τα “φυσικά κύτταρα δολοφόνοι (NK)”. Παρά το κάπως δυσοίωνο όνομά τους, τα κύτταρα NK δεν είναι ο εχθρός. Αποτελούν κρίσιμο τμήμα του ανοσοποιητικού μας συστήματος και παίζουν σημαντικό ρόλο στον αμυντικό μηχανισμό του οργανισμού μας. Ωστόσο, ο ρόλος τους στη γονιμότητα και στις επανειλημμένες αποβολές ή αποτυχίες εξωσωματικής γονιμοποίησης έχει αποτελέσει αντικείμενο έντονης συζήτησης και έρευνας.
Τα κύτταρα NK είναι ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Είναι γνωστά για την ικανότητά τους να εντοπίζουν και να εξαλείφουν μη φυσιολογικά κύτταρα στο σώμα, όπως καρκινικά κύτταρα ή κύτταρα που έχουν μολυνθεί από ιούς. Ωστόσο, όταν πρόκειται για τη γονιμότητα, είναι σημαντικό να γίνεται διάκριση μεταξύ δύο τύπων κυττάρων NK: των περιφερικών φυσικών κυττάρων δολοφόνων και των φυσικών κυττάρων δολοφόνων της μήτρας.
Τα περιφερικά κύτταρα ΝΚ κυκλοφορούν στην κυκλοφορία του αίματος και είναι υπεύθυνα για τον εντοπισμό και την εξάλειψη ξένων εισβολέων που μπορεί να απειλήσουν τον οργανισμό. Αυτό περιλαμβάνει κύτταρα μολυσμένα με ιούς και ανώμαλα ή καταπονημένα κύτταρα, όπως τα καρκινικά κύτταρα. Από την άλλη πλευρά, τα κύτταρα NK της μήτρας βρίσκονται στη μήτρα και διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην προετοιμασία του ενδομητρίου για το έμβρυο και στην ανάπτυξη του πλακούντα στην αρχή της εγκυμοσύνης.
Ο ρόλος των κυττάρων NK στη γονιμότητα έχει αποτελέσει καυτό θέμα συζήτησης μεταξύ των ειδικών σε θέματα γονιμότητας. Ορισμένοι πιστεύουν ότι τα υψηλά επίπεδα των κυττάρων NK της μήτρας θα μπορούσαν να είναι ο λόγος πίσω από την ανεξήγητη υπογονιμότητα, τις επανειλημμένες αποβολές ή τις αποτυχίες της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Υποστηρίζουν ότι οι εξετάσεις μπορούν να εντοπίσουν ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα κυττάρων NK και οι ανοσολογικές θεραπείες μπορούν να βελτιώσουν τις πιθανότητες μιας ζωντανής γέννησης για αυτά τα ζευγάρια.
Ωστόσο, άλλοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για να δικαιολογήσουν αυτές τις εξετάσεις ή τις προτεινόμενες θεραπείες. Πιστεύουν ότι η επιστήμη που χρησιμοποιείται για την εξήγηση του ρόλου των κυττάρων NK στην υπογονιμότητα είναι εσφαλμένη και βασίζεται σε μια ξεπερασμένη κατανόηση του ρόλου τους στην αναπαραγωγή. Προειδοποιούν επίσης για τους πιθανούς κινδύνους των ανοσολογικών θεραπειών, οι οποίες μπορεί να έχουν σπάνιες αλλά δυνητικά σοβαρές παρενέργειες.
Η εξέταση των επιπέδων των κυττάρων NK δεν αποτελεί τυπικό μέρος των εξετάσεων γονιμότητας και δεν προσφέρουν όλες οι κλινικές γονιμότητας αυτή την υπηρεσία. Ωστόσο, σε περιπτώσεις ανεξήγητης υπογονιμότητας, ανεξήγητων επαναλαμβανόμενων αποβολών ή επανειλημμένης αποτυχίας εμφύτευσης κατά τη διάρκεια της θεραπείας εξωσωματικής γονιμοποίησης, ορισμένες κλινικές μπορεί να προτείνουν εξέταση για τα κύτταρα NK. Ακολουθεί μια πιο προσεκτική ματιά στο πώς λειτουργεί αυτή η διαδικασία εξέτασης:
Εξετάσεις αίματος: Η πιο συνηθισμένη μέθοδος εξέτασης για κύτταρα NK είναι μέσω μιας εξέτασης αίματος. Αυτή περιλαμβάνει τη λήψη δείγματος αίματος της ασθενούς και την ανάλυσή του σε εργαστήριο για τη μέτρηση του επιπέδου των κυττάρων NK. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή η εξέταση μετρά το επίπεδο των περιφερικών κυττάρων NK (αυτά που κυκλοφορούν στην κυκλοφορία του αίματος), όχι των κυττάρων NK της μήτρας (αυτά που βρίσκονται στη μήτρα). Ορισμένοι ειδικοί αμφισβητούν τη σημασία των επιπέδων των περιφερικών κυττάρων NK για τα αποτελέσματα της γονιμότητας, καθώς ο ρόλος των κυττάρων NK στη μήτρα μπορεί να είναι διαφορετικός από τον ρόλο τους στην κυκλοφορία του αίματος.
Βιοψία μήτρας: Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να προτείνει βιοψία μήτρας για τη μέτρηση του επιπέδου των κυττάρων NK της μήτρας. Αυτό περιλαμβάνει τη λήψη ενός μικρού δείγματος ιστού από την επένδυση της μήτρας και την ανάλυσή του σε εργαστήριο. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία είναι πιο επεμβατική από την εξέταση αίματος και μπορεί να μην είναι απαραίτητη για όλες τις ασθενείς. Επιπλέον, υπάρχει συνεχής συζήτηση σχετικά με τη σημασία των επιπέδων των κυττάρων NK της μήτρας και τη σχέση τους με τα αποτελέσματα της γονιμότητας.
Ενώ η εξέταση των κυττάρων NK μπορεί να προσφέρει πιθανές πληροφορίες για ορισμένους ασθενείς, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι αυτός ο τομέας της ιατρικής της γονιμότητας εξακολουθεί να εξελίσσεται και δεν είναι απαλλαγμένος από τις προκλήσεις και τις αντιπαραθέσεις του. Ετσι και η ερμηνεία των αποτελεσμάτων της μέτρησης των κυττάρων NK μπορεί να είναι δύσκολη.
Έλλειψη τυποποίησης: Μία από τις κύριες προκλήσεις με τις εξετάσεις κυττάρων NK είναι η έλλειψη τυποποίησης στον τρόπο εκτέλεσης και ερμηνείας των εξετάσεων. Διαφορετικά εργαστήρια μπορεί να χρησιμοποιούν διαφορετικές μεθόδους για τη μέτρηση των κυττάρων NK και μπορεί να έχουν διαφορετικά εύρη αναφοράς για το τι συνιστά “φυσιολογικό” ή “υψηλό” επίπεδο κυττάρων NK. Αυτή η έλλειψη τυποποίησης μπορεί να καταστήσει δύσκολη τη σύγκριση των αποτελεσμάτων από διαφορετικά εργαστήρια ή την ερμηνεία των αποτελεσμάτων με ουσιαστικό τρόπο.
Σημασία των περιφερικών κυττάρων NK: Οι περισσότερες εξετάσεις κυττάρων NK μετρούν το επίπεδο των περιφερικών κυττάρων NK (αυτά που κυκλοφορούν στην κυκλοφορία του αίματος) και όχι των κυττάρων NK της μήτρας (αυτά που βρίσκονται στη μήτρα). Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί αμφισβητούν τη σημασία των επιπέδων των περιφερικών κυττάρων NK για τα αποτελέσματα της γονιμότητας, καθώς ο ρόλος των κυττάρων NK στη μήτρα μπορεί να είναι διαφορετικός από τον ρόλο τους στην κυκλοφορία του αίματος.
Επεμβατικές διαδικασίες: Για την μέτρηση του πληθυσμού των κυττάρων στο ενδομήτριο που είναι και αυτό που κατά πιθανότητα μας αφορά χρειάζεται να γίνει βιοψία της μήτρας.
Έλλειψη δεδομένων: Ίσως η πιο σημαντική διαμάχη γύρω από τις εξετάσεις κυττάρων NK είναι η έλλειψη ισχυρών επιστημονικών στοιχείων που να υποστηρίζουν τη χρήση τους. Ενώ ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν μια πιθανή σχέση μεταξύ υψηλών επιπέδων κυττάρων NK και προβλημάτων γονιμότητας, άλλες δεν έχουν διαπιστώσει καμία τέτοια συσχέτιση. Αυτή η ασυμφωνία έχει οδηγήσει σε συνεχή συζήτηση στην ιατρική κοινότητα σχετικά με την αξία της εξέτασης των κυττάρων NK.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ποσότητα των κυττάρων ΝΚ έχει μεγάλες διακυμάνσεις και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες όπως
Πιθανές θεραπείες για υψηλά επίπεδα κυττάρων NK
Όταν πρόκειται για τη θεραπεία των υψηλών επιπέδων κυττάρων NK, ο πρωταρχικός στόχος είναι η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος με την ελπίδα να μεταβληθεί η δραστηριότητα των κυττάρων NK της μήτρας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτές οι θεραπείες θεωρούνται ακόμη πειραματικές και δεν είναι καθολικά αποδεκτές από την ιατρική κοινότητα. Ακολουθούν ορισμένες από τις πιθανές θεραπείες που μπορεί να προταθούν:
Ενδοφλέβιες ανοσοσφαιρίνες (IVIG): Αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση ενός μείγματος ανθρώπινων αντισωμάτων (ανοσοσφαιρινών). Η ιδέα πίσω από αυτή τη θεραπεία είναι ότι οι ανοσοσφαιρίνες θα βοηθήσουν στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και στη μείωση της δραστηριότητας των κυττάρων NK. Ωστόσο, το IVIG είναι ακριβό και μπορεί να έχει παρενέργειες, συμπεριλαμβανομένων συμπτωμάτων που μοιάζουν με γρίπη και, σε σπάνιες περιπτώσεις, σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων.
Intralipid: Τo intralipid είναι ένας τύπος γαλακτώματος λίπους που χορηγείται ενδοφλεβίως. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα λιπίδια μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της δραστηριότητας των κυττάρων NK. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθούν αυτά τα ευρήματα και να κατανοηθεί πώς τα λιπίδια μπορεί να λειτουργήσουν για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της γονιμότητας. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, ζάλη, έξαψη και, σε σπάνιες περιπτώσεις, σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις.
Πρεδνιζολόνη από το στόμα: Η πρεδνιζολόνη είναι ένας τύπος στεροειδούς φαρμάκου που μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής και στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ορισμένες κλινικές γονιμότητας μπορεί να χορηγήσουν πρεδνιζολόνη σε γυναίκες με υψηλά επίπεδα κυττάρων ΝΚ σε μια προσπάθεια να βελτιώσουν τις πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης. Ωστόσο, η χρήση πρεδνιζολόνης μπορεί να έχει παρενέργειες, όπως αύξηση βάρους, αλλαγές στη διάθεση και αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων και πρόωρου τοκετού.
Χαμηλή δόση ασπιρίνης και ηπαρίνης: Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι ο συνδυασμός χαμηλής δόσης ασπιρίνης και ηπαρίνης, ενός αντιπηκτικού φαρμάκου, μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των ποσοστών εγκυμοσύνης σε γυναίκες με υψηλά επίπεδα κυττάρων NK. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθούν αυτά τα ευρήματα.
Στο fertilitycare προσπαθούμε να προσφέρουμε θεραπείες που αποδεδειγμένα βοηθούν στον στόχο μας για την επίτευξη εγκυμοσύνης. Ο έλεγχος και η θεραπεία